Bankadaki birikim hesabınızda 100 TL paranız mevcut. Bu para her yıl %2 faiz ile değer kazanarak artıyor, 5 yıl sonunda toplam paranız ne kadar olurdu?
Birikim hesabında bulunan 100 lira, yıllık %2 faizle beraber yıllık olarak 2 lira değer kazanacak. Bu hesaba göre 1 yıl sonunda hesabınızda 102 lira olacak. Fakat aynı zamanda birikim hesaplarında bileşik faiz işlediğini de hesaba katarsak, bir sonraki yılın faizi 102 lira üzerinden hesaplanacak ve 2. yıl 2,04 lira kazanacaksınız. Bu hesaplamalar ile birlikte 5 yıl sonunda birikim hesabınızda bulunacak olan toplam miktar 110,41 lira yapıyor. Sonuç olarak 5 yıl sonunda 102 liradan fazla para hesabınızda bulunuyor.
Şimdi hesabınızdaki paranın her yıl %2 değer kazanarak değilde %1 değer kazanarak arttığını düşünün. Ayrıca enflasyonun da yıllık oranının %2 olduğunu düşünün. 1 yılın sonunda banka hesabınızdaki bu para geçen yıla göre daha fazla mı alım gücüne sahip olur yoksa daha az mı yada aynı alım gücüne mi sahip olur?
Ekonomide enflasyon yüzdeleri, alım gücünü de doğrudan etkileyen bir faktör. Eğer yıllık olarak %2 enflasyon değerinden bahsediyorsak, bu da demek oluyor ki satın aldığımız malların ve yararlandığımız servislerin ücretleri %2 oranında artacaktır. Fakat birikim hesabınızdaki paranın faizi ise yıllık olarak sadece %1. Bu nedenle %1 faizle bir ileri adım atarken %2 enflasyon ile iki geri adım atmış oluyorsunuz. Bu hesaplamaların sonucunda ise bir yılın sonunda hesabınızdaki para ile %1 daha az alım gücüne sahip oluyorsunuz. Bu nedenle yatırım yaparken dikkat etmeniz gereken en önemli noktalardan biri; yatırım hesabınızdaki faiz oranının yıllık enflasyondan daha fazla olması.
Peki faiz oranları arttığında Bono fiyatlarına ne olur?
Faiz oranları ile bonoların ilişkisini en basit şekilde şu örnekle anlatabiliriz: Yılda %5 faiz ödeyen 5 yıllık bir bono sahibi olduğunuzu düşünün. Faiz oranları %6’ya yükseldiğinde, doğal olarak elinizdeki %5 faizlik bononun piyasa değeri düşer çünkü yeni bonolar %6 faiz oranına sahip olurlar. Bu nedenle ekonomi piyasasında faizler yükseldiğinde bono fiyatları düşer, faizler gerilediğinde ise bono fiyatları yükselir çünkü siz hâlâ %5 faizlik bir bonoya sahipken faiz oranları birden %3’e düştüğünde piyasadaki en değerli bonolardan birine sahip olmuş olursunuz.
15 yıllık ev kredisi planı, 30 yıllık ev kredisi planından daha fazla aylık ödeme gerektiriyor ama kredinin faiz oranı daha düşük olacaktır.
Bu sorunun yanıtını da en basit ve etkili şekilde bir örnekle açıklayabiliriz. Bankadan ev satın almak için 200 bin liralık bir 30 yıllık kredi aldığınızı düşünün. Bu kredinin ise yıllık faiz oranı %4 olacaktır. Aylık olarak kredi ödemeniz ise 954,83 lira olurken, toplamda 30 yıl boyunca ödeyeceğiniz faiz miktarı 143.739 lira olacaktır. Eğer aynı miktarda 15 yıllık bir kredi alırsanız yıllık faiz oranı %3,5 olarak hesaplanacaktır. Bu senaryoda ise aylık ödemeniz 30 yıllık krediye kıyasla 474,94 lira daha fazla, yani 1.429,77 lira olacaktır. Fakat 15 yıl sonunda ödediğiniz toplam faiz miktarı 30 yıllık kredinin yarısından bile daha az olacaktır. 15 yıllık kredide 15 yıl sonunda toplam 57.358 lira faiz ödeyerek, 30 yıllık krediye göre 86.381 lira kazanca geçmiş oluyorsunuz.
Tek bir şirketin hisse senedini satın almak, karşılıklı sermayaye sahip yatırım fonu hissesini satın almaktan daha iyi kazanç sağlar.
Karşılıklı sermaye, güvenliği en yüksek yatırım fonlarından biridir. Bu durumu hisse senetleriyle dolu bir sepet olarak düşünebilirsiniz. Karşılıklı sermayeler onlarca şirketten hisseleri bünyesinde barındırabilir. Bu sayede bir hisse değer kaybettiğinde bile diğer hisseler ile açığınızı kapatilme şansınız olur. Örnek verecek olursak; hisse senedine yatırım yaptınız ve bütün hisselerinizi tek bir şirketten aldınız. Bu şirket battığında veya mali bir krize girdiğinde elinizde bulunan hisseleriniz ve dolayısıyla tüm yatırımınız tamamen çöpe gitmiş olacaktır. Fakat bahsi geçen şirketin de hisselerinin bulunduğu bir karşılıklı sermayeye yatırım yaptığınızda, bu şirket batsa da bulunan diğer hisseler sayesinde kaybınız düşündüğünüz kadar kötü olmayacaktır.
